In 2018 heeft de KNNV een project ondersteund voor het monitoren van het broedsucces van Aasgieren in Bulgarije door middel van cameravallen. Het geld is afkomstig van de Algemene Reiscommissie (ARC) van de KNNV. Zij organiseren jaarlijks circa 12 reizen. Tijdens deze reizen wordt gebruik gemaakt van de kwaliteiten en faciliteiten van specifieke natuurgebieden. Sinds 2018 wordt een bijdrage van € 10,- per persoon berekend om daarmee opvallend duidelijk aansprekende natuurherstel-projecten in Europa te steunen. Tijdens de reis naar de Oostelijke Rodopen werd op 3 juni 2019 een bezoek gebracht aan dit project. Hier een verslag van dit bezoek.
Aasgieren op de Balkan
De Aasgier wordt op wereldschaal met uitsterven bedreigd. Ook de Aasgieren op de Balkan zijn de laatste decennia dramatisch achteruitgegaan. In Griekenland zijn recentelijk bijvoorbeeld nog maar 5 broedparen geteld, terwijl ruim twintig jaar geleden daar nog 140 paren aanwezig waren. In Bulgarije is de populatie in de afgelopen 15 jaar gehalveerd. De recente afname van 30% in de Oostelijke Rodopen (in diezelfde periode) steekt daar dan nog gunstig bij af. Deze populatie is de laatste jaren gelukkig stabiel. Momenteel herbergt de Balkan nog ongeveer 50 broedparen. De helft van die Aasgieren zijn in Bulgarije te vinden. Daarvan heeft het grootste deel (20 paren) haar domicilie in de Oostelijke Rodopen. Recent onderzoek naar de broedprestaties heeft aangetoond dat het broedsucces van de populatie in de Oostelijke Rodopen tot de hoogste van Europa behoort. De beperkte afname en het hoge broedsucces maken de Oostelijke Rodopen tot een interessant studieobject voor de Bulgaarse Vogelbescherming.
Ingezette camera’s
De KNNV heeft vier camera’s gesubsidieerd (incl. SD-kaarten, batterijen en abonnement voor het doorzenden van de foto’s). De camera’s hebben een sensor die reageert op beweging. De gemaakte foto’s worden opgeslagen op een SD-kaart en via MMS en telefoonnetwerk doorgezonden. De camera’s worden gebruikt voor twee aspecten: ten eerste om de vogels individueel te herkennen, en ten tweede om informatie te verzamelen over het grootbrengen van de jongen.
Individuele herkenning vogels
Voorheen werden Aasgieren voorzien van metalen ringen. Het doel van die ringen was het achterhalen van de trekroutes, winterverblijven, overlevingskansen en doodsoorzaken van de vogels. Recentelijk zijn daar zenders bijgekomen om hiermee nog uitgebreider informatie te kunnen verzamelen. Deze zenders zitten in doosjes die op de rug van de vogels worden geplakt. Onderzoek in Afrika heeft geleerd dat deze zenders (en wellicht ook de ringen) voor de Afrikaanse bevolking als waardevolle items worden verzameld, waar de vogels voor werden gedood. Daarom is besloten om de vogels niet meer van ringen te voorzien, maar ze te gaan herkennen via karakteristieke vlekken, rimpels etc. in hun gezicht. De camera’s op de nesten fotograferen de vogels. Aan de hand van hun individuele kenmerken worden de vogels op hun beurt dan weer herkend door de onderzoekers. Zo wordt duidelijk of vogels van partner wisselen, andere nestplaatsen bezetten etcetera. Daarnaast is het ook mogelijk om op deze manier informatie te verzamelen over het foerageergedrag van de vogels. Door gieren op voerplekken te fotograferen, kan ook een link worden gelegd tussen broed- en voerplekken.
Broedsucces
Door de camera’s krijgen de onderzoekers een beeld van het broedsucces. Op die manier wordt informatie verzameld ten aanzien van: het moment van eileg, wanneer ze uitkomen of er jongen overlijden, en wanneer.
Eerste resultaten
Op het moment van het bezoek van de KNNV aan de Oostelijke Rodopen stonden de eieren dit jaar op uitkomen. Dus daar kon nog niet veel over worden gezegd. Wel is inmiddels al duidelijk geworden dat 1 vrouwtje gedurende het broedseizoen van partner is gewisseld. Onze reis is succesvol verlopen. Hopelijk gaat het de Aasgieren van de Oostelijke Rodopen ook goed en kunnen de onderzoekers achterhalen wat de succes- en faalfactoren zijn voor de zo sterk bedreigde Aasgieren populaties in Europa en daarbuiten.
